Cięcie malin – kiedy i jak przycinać?

Cięcie malin jest kluczowym zabiegiem pielęgnacyjnym, który wpływa na zdrowie krzewów i jakość plonów. Prawidłowe przycinanie malin pozwala na utrzymanie równowagi między wzrostem wegetatywnym a owocowaniem, co przekłada się na wielkość i smak owoców. Maliny jednoroczne i dwuletnie wymagają nieco innego podejścia do cięcia, dostosowanego do ich cyklu życiowego. 

Jednoroczne maliny owocują na pędach wyrosłych w danym sezonie, podczas gdy dwuletnie rodzą owoce na pędach z poprzedniego roku. Niezależnie od typu, regularne cięcie malin jest niezbędne dla utrzymania krzewów w dobrej kondycji i osiągania wysokich plonów. W tym artykule omówimy, kiedy i jak przycinać maliny, aby cieszyć się zdrowymi roślinami i obfitymi zbiorami słodkich owoców.

Cięcie malin po posadzeniu

Pierwsze cięcie malin po posadzeniu jest ważnym zabiegiem, który wpływa na dalszy rozwój i plonowanie krzewów. Oto, co należy wiedzieć o przycinaniu malin po posadzeniu:

Termin cięcia:

• Maliny sadzi się wczesną wiosną lub jesienią, w zależności od warunków klimatycznych i typu sadzonek.
• Pierwsze cięcie wykonuje się bezpośrednio po posadzeniu lub wczesną wiosną, przed rozpoczęciem wegetacji.

Wysokość cięcia:

• Sadzonki malin przycina się na wysokości około 20-30 cm nad ziemią.
• Cięcie wykonuje się nad 2-3 dobrze rozwiniętymi pąkami, które dadzą początek nowym pędom.

Wpływ cięcia na rozwój roślin:

• Przycięcie sadzonek stymuluje rozkrzewienie i wzrost nowych, silnych pędów.
• Silne pędy są podstawą przyszłego plonowania i zdrowia krzewów.
• Cięcie ogranicza także wysokość roślin, co ułatwia ich pielęgnację i zbiór owoców.

Zapobieganie chorobom:

• Prawidłowe cięcie malin po posadzeniu zmniejsza ryzyko rozwoju chorób, takich jak choroby pomidorów czy innych patogenów.
• Usunięcie części nadziemnej ogranicza przenoszenie ewentualnych chorób z sadzonek na nowe pędy.

Pamiętaj, aby do cięcia używać ostrych i czystych narzędzi, co zmniejsza ryzyko infekcji ran po cięciu. Po posadzeniu i przycięciu, maliny wymagają regularnego podlewania i nawożenia, aby wspomóc ich rozwój i przygotować do przyszłego plonowania.

Cięcie malin jednorocznych (jesiennych)

Maliny jednoroczne, zwane także malinami jesiennymi, owocują na pędach wyrosłych w danym sezonie. Ich cięcie jest stosunkowo proste i ma na celu utrzymanie krzewów w dobrej kondycji oraz ułatwienie zbioru owoców.

Charakterystyka malin jednorocznych:

• Owocują na pędach wyrosłych wiosną i latem danego roku.
• Pędy zamierają po owocowaniu i nie owocują w kolejnym sezonie.
• Popularne odmiany to 'Polka’, 'Polana’ czy 'Heritage’.

Termin cięcia malin jednorocznych:

• Cięcie wykonuje się wczesną wiosną, przed rozpoczęciem wegetacji.
• Można także przyciąć maliny tuż po zbiorach jesienią, ale wiosenne cięcie jest zalecane.

Technika przycinania malin jednorocznych:

1. Usuń wszystkie pędy przy samej ziemi, niezależnie od ich grubości i stanu zdrowotnego.
2. Nie pozostawiaj żadnych pędów z poprzedniego sezonu, ponieważ nie będą one owocować.
3. Usuń także słabe i cienkie pędy, które wyrosły wiosną, zostawiając tylko najsilniejsze.

Wysokość cięcia pędów malin jesiennych:

• Pędy przycina się tuż przy powierzchni gleby, nie pozostawiając żadnych pąków.
• Nowe pędy wyrosną z korzeni i będą owocować w danym sezonie.

Wpływ cięcia na plonowanie i jakość owoców:

• Usunięcie starych pędów zmniejsza konkurencję o wodę i składniki odżywcze, co sprzyja wzrostowi silnych, owocujących pędów.
• Prawidłowe cięcie ułatwia dostęp światła do wnętrza krzewu, co poprawia jakość owoców i ogranicza rozwój chorób.

Pamiętaj, że po cięciu warto zastosować nawóz bogaty w azot, który wspomaga wzrost nowych pędów. Regularnie odchwaszczaj i ściółkuj podłoże wokół malin, aby utrzymać wilgoć i ograniczyć rozwój chwastów.

Cięcie malin dwuletnich (letnich)

Maliny dwuletnie, znane również jako maliny letnie, owocują na pędach wyrosłych w poprzednim roku. Ich cięcie jest nieco bardziej skomplikowane niż malin jednorocznych, ponieważ wymaga selekcji pędów i usuwania tych, które już owocowały.

Charakterystyka malin dwuletnich:

• Owocują na pędach wyrosłych w poprzednim sezonie wegetacyjnym.
• Po owocowaniu pędy zamierają i należy je usunąć.
• Popularne odmiany to 'Malling Promise’, 'Tulameen’ czy 'Laszka’.

Termin cięcia malin dwuletnich:

• Cięcie wykonuje się dwuetapowo: po zbiorach oraz wczesną wiosną.
• Po zbiorach usuwa się pędy, które owocowały, a wiosną przycina się nowe pędy.

Technika przycinania malin dwuletnich:

1. Po zbiorach usuń przy samej ziemi wszystkie pędy, które owocowały (są ciemniejsze i mają ślady po owocach).
2. Pozostaw tylko tegoroczne, jasne pędy, które będą owocować w przyszłym sezonie.
3. Wiosną przytnij pozostawione pędy na wysokości około 1,5-2 m, nad silnym pąkiem.
4. Usuń także słabe, cienkie i uszkodzone pędy, pozostawiając 10-12 najsilniejszych na 1 m szerokości rzędu.

Selekcja pędów owocujących i usuwanie starych pędów:

• Pędy, które owocowały, mają ciemniejszą korę i ślady po owocach. Usuwa się je całkowicie po zbiorach.
• Młode, jasne pędy pozostawia się do owocowania w kolejnym sezonie, przycinając je wiosną.

Wpływ cięcia na zdrowotność i plonowanie krzewów:

• Usuwanie starych pędów ogranicza rozwój chorób i szkodników, które mogą zimować w zaschniętych pędach.
• Prawidłowe cięcie zapewnia dobre nasłonecznienie krzewów i ułatwia zbiór owoców.
• Selekcja najsilniejszych pędów poprawia jakość i wielkość owoców w kolejnym sezonie.

Pamiętaj, że maliny dwuletnie wymagają podwiązywania do podpory, aby zapobiec wyłamywaniu się pędów pod ciężarem owoców. Podobnie jak w przypadku nawożenia borówek, warto zasilić maliny kompostem lub nawozem wieloskładnikowym wiosną, aby wspomóc wzrost i owocowanie.

Cięcie malin powtarzających owocowanie

Maliny powtarzające owocowanie to stosunkowo nowa grupa odmian, które łączą cechy malin jedno- i dwuletnich. Owocują one zarówno na pędach jednorocznych, jak i na pędach z poprzedniego sezonu. Ich cięcie jest nieco bardziej skomplikowane, ale pozwala na uzyskanie dłuższego okresu owocowania.

Charakterystyka malin powtarzających owocowanie:

• Owocują na pędach jednorocznych (jesienią) oraz na pędach dwuletnich (latem).
• Dają dwa zbiory owoców w sezonie: pierwszy na przełomie czerwca i lipca, a drugi od sierpnia do października.
• Popularne odmiany to 'Polana’, 'Pokusa’ czy 'Poranna Rosa’.

Terminy cięcia malin powtarzających w sezonie:

1. Wczesną wiosną: usunięcie pędów, które owocowały w poprzednim roku oraz przycięcie ubiegłorocznych pędów na wysokości około 1,5 m.
2. Po pierwszym zbiorze (lipiec): skrócenie pędów, które owocowały, o około 20 cm, tuż nad miejscem, gdzie były owoce.
3. Po drugim zbiorze (jesień): wycięcie przy ziemi wszystkich pędów, które owocowały.

Technika przycinania pędów owocujących i usuwania starych pędów:

• Wiosną usuń stare, ciemne pędy, które owocowały w poprzednim sezonie. Pozostaw jasne, ubiegłoroczne pędy i przytnij je na wysokości 1,5 m.
• Po pierwszym zbiorze skróć pędy, które owocowały, o około 20 cm. Stymuluje to rozwój nowych odgałęzień i owoców.
• Po drugim zbiorze wytnij przy samej ziemi wszystkie pędy, które owocowały. Pozostaw tylko tegoroczne pędy, które będą owocować w przyszłym roku.

Wpływ cięcia na długość okresu owocowania i jakość owoców:

• Prawidłowe cięcie malin powtarzających pozwala na uzyskanie dwóch zbiorów owoców w sezonie.
• Usuwanie starych pędów i skracanie pędów po owocowaniu stymuluje rozwój nowych kwiatostanów i owoców.
• Regularne cięcie zapewnia dobre nasłonecznienie krzewów i ogranicza rozwój chorób, co przekłada się na wyższą jakość owoców.

Maliny powtarzające owocowanie wymagają obfitego nawożenia i podlewania, szczególnie w okresie intensywnego wzrostu i owocowania. Ściółkowanie gleby wokół krzewów pomaga utrzymać wilgoć i ogranicza rozwój chwastów.

Cięcie malin wiosną (w marcu)

Cięcie malin wiosną, zwykle w marcu, to ważny zabieg pielęgnacyjny, który przygotowuje krzewy do sezonu wegetacyjnego. Wiosenne cięcie malin ma na celu usunięcie uszkodzonych pędów, przerzedzenie i skrócenie pędów jednorocznych oraz poprawę zdrowotności roślin.

Cele przycinania malin wczesną wiosną:

1. Usunięcie uszkodzonych i chorych pędów, które mogły zostać porażone przez mróz lub choroby.
2. Przerzedzenie pędów jednorocznych, aby zapewnić lepsze nasłonecznienie i przewietrzenie krzewów.
3. Skrócenie pędów jednorocznych, aby pobudzić rozwój nowych odgałęzień i zawiązywanie owoców.
4. Poprawa zdrowotności krzewów i ograniczenie ryzyka rozwoju chorób i szkodników.

Usuwanie uszkodzonych i chorych pędów:

• Dokładnie obejrzyj krzewy malin i usuń wszystkie pędy, które są suche, połamane lub porażone przez choroby.
• Zwróć uwagę na pędy z objawami rdzy, antrakozy lub szarej pleśni i usuń je przy samej ziemi.
• Wytnij także pędy z objawami uszkodzeń mrozowych (pęknięcia, odbarwienia kory).

Przerzedzanie i skracanie pędów jednorocznych:

• Pozostaw na krzewie tylko najsilniejsze i zdrowe pędy jednoroczne, usuwając słabe i zbyt gęsto rosnące.
• Optymalna liczba pędów to 10-12 na 1 metr bieżący rzędu.
• Skróć pozostawione pędy na wysokości około 1,5-2 m, tuż nad silnym pąkiem.
• Usuń także boczne odgałęzienia pędów, pozostawiając tylko główne pędy.

Wpływ cięcia wiosennego na zdrowotność i plonowanie krzewów:

• Przerzedzenie pędów poprawia nasłonecznienie i przewietrzenie krzewów, co ogranicza rozwój chorób grzybowych.
• Skrócenie pędów stymuluje rozwój nowych, silnych odgałęzień, na których zawiązują się owoce.
• Usunięcie chorych i uszkodzonych pędów zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania się chorób i szkodników.
• Prawidłowe cięcie wiosenne wpływa na wielkość i jakość plonów oraz ułatwia zbiór owoców.

Pamiętaj, że cięcie malin wiosną, podobnie jak dobór roślin do sadzenia w maju, wpływa na obfitość i jakość plonów. Po cięciu warto zastosować nawóz bogaty w azot, aby wspomóc wzrost nowych pędów. Regularnie monitoruj krzewy pod kątem objawów chorób i szkodników, aby móc szybko zareagować i zastosować odpowiednie środki ochrony roślin.

Narzędzia i technika cięcia malin

Wybór odpowiednich narzędzi i prawidłowa technika cięcia malin są kluczowe dla zdrowia roślin i efektywności zabiegu. Oto najważniejsze informacje dotyczące narzędzi i techniki przycinania malin:

Wybór odpowiednich narzędzi do cięcia malin:

1. Sekator ręczny: do cięcia cienkich pędów (do 1 cm średnicy).
2. Sekator nożycowy: do grubszych pędów (powyżej 1 cm średnicy).
3. Piła ogrodnicza: do wycinania starych, grubych pędów przy samej ziemi.
4. Rękawice ochronne: dla ochrony dłoni przed kolcami i zranieniami.

Dezynfekcja narzędzi:

• Przed przystąpieniem do cięcia i po jego zakończeniu zdezynfekuj narzędzia.
• Używaj alkoholu, preparatów do dezynfekcji lub roztworu wybielacza (1:10).
• Dezynfekcja zapobiega przenoszeniu chorób między roślinami i z sezonu na sezon.

Technika wykonywania cięć na pędach malin:

1. Zawsze wycinaj pędy przy samej ziemi, nie pozostawiając kikutów.
2. Cięcie wykonuj tuż nad pąkiem (ok. 0,5 cm), ukośnie w kierunku przeciwnym do pąka.
3. Unikaj rozszczepiania lub miażdżenia pędów podczas cięcia.
4. Regularnie czyść i ostrz narzędzia, aby cięcia były gładkie i nie szarpały tkanek roślinnych.

Usuwanie wyciętych pędów z plantacji:

• Wycięte pędy usuń z plantacji i zniszcz (spal lub rozdrobnij).
• Nie kompostuj porażonych pędów, aby uniknąć rozprzestrzeniania się chorób.
• Regularne usuwanie wyciętych pędów ogranicza źródła infekcji i poprawia higienę na plantacji.

Pamiętaj, aby dostosować narzędzia do grubości wycinanych pędów i regularnie je czyścić oraz dezynfekować. Prawidłowa technika cięcia minimalizuje ryzyko uszkodzeń mechanicznych i infekcji ran po cięciu. Usuwanie wyciętych pędów z plantacji to ważny element profilaktyki chorób, takich jak choroby pomidorów czy innych roślin jagodowych.

Podsumowanie

Cięcie malin jest kluczowym zabiegiem pielęgnacyjnym, który wpływa na zdrowie krzewów, jakość owoców i obfitość plonów. Rodzaj cięcia zależy od typu malin: jednoroczne, dwuletnie lub powtarzające owocowanie. Przycinanie malin po posadzeniu stymuluje rozwój silnych pędów i ogranicza rozprzestrzenianie chorób. Cięcie malin jednorocznych polega na usunięciu wszystkich pędów przy ziemi wczesną wiosną. 

Maliny dwuletnie przycina się dwuetapowo: po zbiorach usuwa się stare pędy, a wiosną skraca nowe. Maliny powtarzające owocowanie wymagają cięcia wiosną, po pierwszym i drugim zbiorze. Przycinanie malin w marcu obejmuje usuwanie chorych i uszkodzonych pędów, przerzedzanie i skracanie jednorocznych pędów. Wybór odpowiednich narzędzi i prawidłowa technika cięcia minimalizują ryzyko uszkodzeń i infekcji. Regularne cięcie malin zapewnia zdrowe rośliny i obfite plony wysokiej jakości owoców.